استان گیلان به عنوان یکی از استان های شمالی  کشور با کشور جمهوری آذربایجان  مرز بین المللی دارد. از لحاظ جمعیت دهمین استان پرجمعیت و از نظر تراکم جمعیت سومین استان ایران به شمار می رود. رشت مرکز گیلان است و مهم ترین بندر ایرانی دریای خزر یعنی بندر انزلی در این این استان واقع شده است.از لحاظ تاریخ و قدمت با توجه به یافته های باستان شناسان  گیلان قدمتی بیش از ۳۰۰۰ ساله دارد.از تاریخ که بگذریم آب و هوای فوق العاده گیلان و طبیعت پوشیده از جنگل آن علت اصلی جذب مسافر است. از لحاظ رونق اقتصادی نیز  به دلیل آب و هوایی معتدل و مرطوب  کشاورزی  مهم ترین فعالیت در گیلان است.برنج و چای نیز اصلی ترین فرآورده های کشاورزی در این استان هستند. هم چنین می توان استان گیلان به عنوان تولید کننده زیتون، فندق و بادام زمینی نیز معرفی کرد.

سوغات خوراکی

رشته خشکار

رشته خشکار گیلان از شیرینی های سنتی به شمار می رود که در بسیاری از خانواده های محلی به عنوان شغل محلی   محسوب می شود. برای پخت این شیرینی خوشمزه از آرد برنج،  شیر، مغز گردو، هل، دارچین و شکر استفاده می شود. هم چنین برای درست کردن رشته های این  شیرینی  از ابزاری به خصوص به اسم  شانه رشته ریز کمک گرفته می شود. شانه رشته ریزی قفی شکل بوده و از جنس برنج  که دارای ۶ لوله باریک و منظم است. این شیرینی های بی نظیر در سینی های مسی سرخ می شوند و از کیفیت بالایی برخوردار هستند.

حلوای به

حلوایی به خصوص که مورد توجه مسافران و توریست ها قرار می گیرد.  مرغوب ترین حلوای به  توسط زنان روستایی در دیگ های مسی سفید پخته می شود. برای پخت این حلوای خوشمزه  مقداری به را پوست می کنند و  خرده آن را به همراه آب و کمی  شکر  می پزند تا آبش به کل جمع  شود. بعد به های پخته شده را کوبیده و به همراه شکر و روغن حیوانی تفت می دهند. در مرحله پایانی تفت  خلال بادام و هل کوبیده شده را نیز اضافه می کنند. زمانی که حلوا به شکل توده ای منسجم درآمده و  از ظرف جدا شود آن را پهن می کنند و با پودر پسته تزیین می کنند. 

 نان خلفه

این نون یکی از نونهای خوشمزه و خوش عطر و بوی گیلانی هست که با پوره ی کدو حلوایی درست میشه و ادویه ی مخصوصش تخم آسیاب شده ی خرفه هست ( قدیمیهای گیلان هر دو گیاه شنبلیله و خرفه رو به نام خرفه یا خلفه میشناسن و خیلی از قدیمیها به شنبلیله میگن خلفه و به خرفه میگن خرفه). حالا اگه گیلانی نیستین احتمالا با توضیحات من متوجه شدین که منظور از نون خرفه یا خلفه در گیلان یعنی نونی که با تخم شنبلیله درست شده. تخم شنبلیله رنگ زرد کهربایی تو این مایه هاست و وقتی آسیاب میشه یکم کمرنگ تر میشه. تلخه و برای کنترل بیماری دیابت عالیه. رنگ این نون رابطه ی مستقیم با رنگ کدو داره هرچی کدو خوشرنگ تر نون هم خوشرنگ تر می شود.

باقلوای یاس

باقلوا از جمله شیرینی های محبوب در بین مردم است . برای تهیه خمیر باقلوا از زرده تخم مرغ و شیر و در لایه میانی آن از خرده برخی مغزها مانند پسته، گردو و…  با طعم دهنده های طبیعی و پودر قند استفاده می شود. در آخر نیز  بعد از پخته شدن آن را به شربتی آغشته می کنند.  اما در استان گیلان یه علت فراوانی  گل یاس  مغز باقلوا را با گل یاس معطر می کنند. به همین خاطر باقلوای یاس جزو سوغاتی های مخصوص استان گیلان به شمار می رود.

نان محلی تمیجان

این نان به عنوان یک نان محلی به نام خاستگاهش روستای تاریخی تمیجان نام گذاری شده است. برای تهیه خمیر این نان از آرد برنج استفاده می شود. شکل نان تمیجان بیضی  باریک است. هم چنین بر روی  تابه ای چدنی به اسم ساچ  تهیه می شود. طبق سنت دیرینه مردم  این منطقه در اولین شب جمعه ماه رجب ( شب آرزوها)  پیش  غروب آفتاب این نان ها را می پزند و همراه خرما و حلوا بین همسایه ها پخش می کنند.پ

زیتون

 شهرستان رودبار به عنوان منطقه جنوبی گیلان دارای باغ های زیتون فراوانی است. زیتون رودبار به قدری مشهور است که در سفرنامه ناصر خسرو هم به آن اشاره شده است.

صنایع دستی

حصیربافی

از صنایع دستی بومی و اصیل استان گیلان است که در بیشتر مناطق استان رواج دارد. الیافی که برای بافت حصیر در استان گیلان استفاده می‌شود از «کلوش» (ساقه‌ی برنج) یا از ساقه‌ی نی‌ها و گیاهان خودرویی که در کنار مرداب‌ها و مناطق مرطوب رشد می‌کنند، تهیه می‌شود. البته رونق حصیربافی در استان، باعث شده تا برای تهیه‌ی الیاف حصیربافی، قسمتی از مزارع استان به کاشت گیاه کنف، اختصاص پیدا کند. از آن‌جایی که کشاورزان گیلانی در روزهایی که کار کشاورزی سبک‌تر است، به حصیربافی مشغول هستند و زنان روستایی نیز در بیشتر روزهای سال، حصیربافی می‌کنند، این هنر از نظر تعداد شاغلین در بین مشاغل خانگی، رتبه‌ی سوم را در استان دارد. در استان گیلان، زیراندازهای حصیری طرح‌دار و ساده با استفاده از دستگاه حصیربافی که شبیه دار زمینی است بافته می‌شوند و بافت انواع ظروف و کلاه حصیری با دست انجام می‌شود. در سال‌های اخیر، صنایع دستی زیرمجموعه‌ی حصیربافی مانند مرواربافی و بامبوبافی نیز در استان گیلان رونق گرفته است.

نمد مالی 

نمد مالی روش تولید نمد است که نوعی زیر انداز سنتی محسوب می گردد. نمدمالی را می توان قدیمی ترین روش تولید زیرانداز و دشوارترین صنایع دستی نامید. نمد زیر انداز مناسبی در مناطق مرطوب و بارانی است. از نمد برای تهیه کلاه و لباس نمدی نیز استفاده می شود و در جامعه امروزی کاربردهای تزئینی نیز دارد.

رشتی‌دوزی

از رودوزی‌های سنتی ایران است که با نام قلاب‌دوزی رشتی نیز شناخته می‌شود و روشی برای تزیین پارچه با نخ‌های ابریشمی است. قدمت این هنر در استان به درستی مشخص نیست ولی با توجه به اسناد تاریخی، هم‌زمان با رونق بافت پارچه‌های ابریشمی در طبرستان و گیلان، رشتی‌دوزی نیز رواج داشته است. در گذشته بهترین نوع ابریشم ایران در گیلان تولید می‌شده و همین مطلب، دلیل رواج رشتی‌دوزی بوده است. نمونه‌هایی از پارچه‌های قدیمی که با رشتی‌دوزی تزیین شده‌اند، در موزه‌ی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود و این هنر گیلانی در فهرست آثار ملی به عنوان میراث فرهنگی ثبت شده است. رشتی‌دوزی معمولا روی پارچه‌ی ماهوت انجام می‌شود که نوعی پارچه‌ی پشمی ضخیم و پرزدار است و بافت ظریفی دارد. رشتی‌دوزی به سه روش ساده، برجسته و معرق دوخته می‌شود و ابزار ویژه‌ای دارد. نوک قلاب مخصوص آن که دسته‌اش چوبی است، منحنی نیست و بریدگی دارد و به گیره‌ی چوبی آن، جریده می‌گویند. در گذشته علاوه بر تزیین لباس و لوازم پارچه‌ای منازل با رشتی‌دوزی، از این روش برای تزیین روکش مزار بزرگان نیز استفاده می‌شد. مسافران در سفر به استان گیلان می‌توانند علاوه بر پرده، زیرانداز، سجاده، لباس و کلاه، رومیزی و روتختی تزیین‌شده با رشتی‌دوزی، پاپوش‌های زنانه‌ای را که رویه‌ی آنها به این روش تزیین شده، خریداری کنند.

سفالگری 

از انتزاعی ترین هنر جهان هنر سفالگری می باشد و به اعتقاد اکثر محققان و باستان شناسان زادگاهش ‏ایران بوده ،و از این کشور به سایر نقاط جهان راه یافته است اصولاًظروف سفالینه از اولین ظروف مورد ‏استفاده بشر بوده و در طول سالیان دراز به نقطه اوج رسیده ،سفالگری تقریباًدر تمامی مناطق استان ‏گیلان از جمله رودسر ،لنگرود ،لاهیجان ،سیاهکل ،رشت ،صومعه سرا ،تالش،آستارا و… متداول است . ‏تولیدات سفالی دارای تنوع بسیار است ، از جمله آنها سفال سقف برای پوشش ساختمان ها که مورد ‏مصرف نقاط وسیعی از گیلان در مرکز ،شرق و خصوصاًغرب می باشد . ونیز تولید انواع ظروف ‏مصرفی که به جای بسیاری از تولیدات مشابه ماشینی مورد مصرف روزمره در زندگی مردم این سامان ‏دارد .‏

چاروق و چموش دوزی

یکی از پای افزارهای قدیمی مردم گیلان زمین خصوصاًدر ارتفاعات و مناطق کوهستانی که دامداری ‏در آن منطقه رواج دارد چاروق ، چموش بوده که جنس آن از چرم طبیعی می باشد . از ویژگی های ‏قابل ذکر این هنر ، صنعت آن است که در تولید آن از میخ و چسب و سایر موارد استفاده نشده و کلیه ‏اتصالات صرفاً با دوخت بوده و فاقد پاشنه می باشد . از جمله تولید این محصول شهرک تاریخی ماسوله ‏از توابع شهرستان فومن را می توان نام برد .

یکی از معروف‌ترین و لذیذترین شیرینی‌های سنتی یزد، قطاب است. قطاب یزدی از دو بخش تشکیل شده یکی لایه‌ی خارجی و دیگری مغز داخلی. لایه‌ی خارجی این شیرینی نوعی نان شیرین سرخ شده در روغن است که خمیر آن از ترکیب آرد گندم، شیر یا ماست و زرده‌ی تخم‌مرغ تهیه شده و در روغن سرخ می‌شود و در نهایت در پودر قند غلطانده می‌شود. مغز داخلی این شیرینی ترکیبی از پودر بادام، پودر قند و هل است.این شیرینی به دلیل وجود هل و پودر بادام ارزش غذایی بالایی دارد و طعم بی‌نظیر آن، قطاب را از سایر شیرینی‌های سنتی ایران متمایز می‌کند.

حاج بادومی

شیرینی حاج بادام یا حاج بادامی یکی از خوشمزه‌های یزد است. البته این شیرینی خوشمزه در برخی دیگر از شهرهای مرکزی و جنوبی ایران نیز تهیه می‌شود، اما بیشتر آن را با نام یزد می‌شناسند. درباره وجه تسمیه حاج بادام دو روایت وجود دارد. همانطور که مسلم است کلمه بادام به علت وجود بادام در این شیرینی استفاده می‌شود اما وجود کلمه حاج چه معنی دارد ؟روایت اول درباره نام شیرینی حاج بادام این است که : یکی از نوادگان حاج خلیفه علی رهبر در مصاحبه‌ای در روزنامه سرمایه درباره نام شیرینی حاج بادام اینطور بیان می‌کند که وقتی حاج خلیفه به سفر حج مشرف می‌شود، مقداری خوراکی برای توشه راه از یزد با خود می‌برد که یکی از این خوراکی‌ها شیرینی بادامی بوده است، وقتی حاج خلیفه از سفر حج باز می‌گردد متوجه می‌شود که مقداری شیرینی بادامی در جیب‌شان باقی مانده است و اصطلاحا می‌گویند این شیرینی‌ها نیز حاجی شده‌اند.در باب روایت دوم دکتر علی شرقی پژوهشگر یزدی می‌گوید : احتمال آن وجود دارد که کلمه حاج از کلمه ترکی آجی به معنی تلخ آمده باشد و چون در گویش یزدی آجی شبیه به حاجی تلفظ می‌شود، به مرور آجی بادام یا شیرینی بادام تلخ به حاجی بادام تغییر کرده است. در آخر باید گفت حاج بادامی جدا از طعم منحصر به فرد آن به علت وجود بادام، آرد نخودچی (در دستور تهیه کاشانی) و جوزهندی دارای ارزش غذایی بسیاری است.

لوز

شیرینی لوز پسته یزدی یکی ازخوشمز ه ترین شیرینی های یزد است که از دیر باز در یزد تهیه می شده است .این شیرینی مخلوط یک محصول کامل و فوق العاده ای است که انواع شیرینی سنتی یزد را در بر دارد . برای تهیه این لوز خوشمزه یزدیشکر وآب را دربه صورت یک شربت مخصوصی در یک غلظت مشخصی در می آورند وپس از آن پسته نرم شده راهمراه با هل وگلاب به آن می افزایند .وعملیات آن را انجام می دهند تا بصورت خمیری در اید بعد این خمیر تا حدی سفت شده را در سینی می ریزند و صاف می کنند و با یک ضخامت مخصوص برش داده وعرضه می کنند .لوز انواع مختلفی دارد از جمله لوز نارگیل ونارگیل وپسته وبادام به یزد سفر کردید لوز یزدی را سوغات ببرید.

حلوا ارده 

حلوا ارده غذایی بسیار مقوی است که بیشتر در وعده‌ی صبحانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. مواد اصلی تشکیل‌دهنده‌ی حلوا ارده عبارت‌اند از کنجد، ارده، شکر، گلوکزمایع، شیرین‌کننده‌های مجاز خوراکی، اسید سیتریک، پودر سفیده‌ی تخم‌مرغ و آب چوبک، ارده، کنجد بدون پوست، بوداده و آسیاب شده‌ای است که روغن‌گیری نشده باشد.

حلوا ارده‌ای که در استان یزد به خصوص در شهرستان اردکان تولید می‌شود به دلیل اینکه فاقد هر گونه افزودنی شیمیایی است و هنوز به روش سنتی و تا حدودی دستی تولید می‌شود، طعم و مزه‌ای طبیعی دارد و نسبت به حلوا ارده‌ای که به روش صنعتی تولید می‌شود طرفداران بیشتری دارد.

فرش یزد

فرش يزد، عموماً با دار عمودی و گره نامتقارن فارسی و دو پوده توليد می‌شود. در ایّام گذشته، فرش يزد با طرح و نقش هراتی و چهارخانه بافته می‌شد، امّا پس از ورود طرح‌های فرش كرمان، تنوّع طرح بيشتری پیدا کرد. در حال حاضر، طرح‌های این قالی‌ها، از اصفهان، كرمان و كاشان اقتباس می‌شود. البته در این میان، از قالی‌های كرمان، تاثیر بیشتری گرفته‌است؛ مخصوصا از زمانی که در بافت قالی، از نقشه استفاده می‌شود. با این همه، در قالی يزد، نقش گل‌ها با تزئينات هندسی، و نيز نقش ترنج و طرح‌های باغی متداولتر است. موضوع مهم دیگر اینکه، بنا بر نظر مسئولان حوزه‌ی فرش، فرش یزد، محبوبترین فرش ایرانی است. و دلیل آن را، قيمت مناسب و ضخامت بيشتر این فرش، نسبت به ساير فرش‌های دستباف ايرانی، می‌دانند..

سفال و سرامیک 

میبد از معروف ترین  تولید کنندگان سفال  و سرامیک ایران است.  سفال های  استان یزد  به اشکال مختلف  سفالی های ساده بدون لعاب، لعاب دار و کاشی و سرامیک  تهیه و عرضه بازار می شود. نقوش رایج مانند مرغ ، ماهی و خورشید از اصیل ترین نقش ها بر روی سفال های  میبد هستند.

با سفر به شهر بادگیرها بهترین و جذاب ترین سوغات را برای عزیزانتان خریداری کنید و سوغات شهر یزد را در ذهن آن ها ماندگار کنید.

مسگری یزد

در میان صنایع دستی متنوع استان یزد ظروف و کالاهای از جنس «مس» آن هم به دلیل کیفیت، تنوع و طرح‌های متعدد توجه بسیاری از افراد را به خود جلب می کند.

مسگری از صنایع مشهور و کهن شهر یزد می باشد که یزد را به عمده مراکز تولید این هنر دستی تبدیل نموده است.

تولیدات مسی در قدیم شامل سینی، ملاغه، کف گیر، کماجدان، لگن و … بوده اما با تغییرات سبک زندگی، اندازه و نوع تولیدات مسی نیز تغییر و تنوع بیشتری یافته است و اشکال تزئینی نظیر قندیل آبی، قوری، کشکول، ساعت، اشکال تخت جمشید، مرغ و ماهی، گل و بوته با برجسته کاری های ترمه و … نیز به آن اضافه شده است.

مخمل بافی

مخمل پارچه ای است كه از نخ ابریشم یا پنبه تهیه می شود كه یك روی آن صاف و روی دیگر آن دارای پرزهای كوتاه، متراكم، لطیف، نزدیك به هم و به یك سو خوابیده است. به عبارت ساده تر، مخمل نوعی جامه پرزدار است. انواع مخمل های متداول عبارتند از: مخمل کبریتی، مخمل بقیرا، مخمل پانی، مخمل پودی یا نخی، مخمل کراش، مخمل گلدار و مخمل نکری. هنر مخمل بافی در گذشته در رنگ ها و طرح های مختلف برای جانماز، جلد قرآن، كت و عبا، پرده و رویه مبل و صندلی، رومیزی، روتختی، كوسن، پرده و در تهیه لباس و جهیزیه نوعروسان استفاده می شده است.

ترمه دوزی از صنایع دستی یزد

ترمه بافی با بیش از چهارصد سال سابقه از مواد اولیه ابریشم به عنوان تار و کرک نازک، نخ، پشم به عنوان پود و نقش و نگارهای مختلفی همچون بته و جقه، طرح شاه عباسی، شاخ گوزنی و … به دست می آید که زرتشتیان برای دوخت نوعی شلوار در جشن ها از آن استفاده می کردند.

پارچه ترمه، شال یزدى، شال ‌بندى، شال رضایی، شال راه ‌راه، شال چارقدى، شال محرمات، شال اتابکی، شال کشمیرى و … گونه های متفاوت ترمه یزدی هستند که طرفداران زیادی دارد.

در گذشته ترمه را با دست و انگشت می بافتند از این رو به انگشت باف نیز مشهور بود ولی بعدها بافت آن به صورت نیمه دستی و با دستگاه های خاصی صورت گرفته که کار بافت ترمه را راحت تر کرده است.

گیوه

گیوه بافی یا گیوه‌دوزی از قدیمی ترین صنایع دستی سرزمین پارس (ایران) است و طبق سندهای تاریخی بدست آمده پیشینهٔ این صنعت به حدود ۱۰۰۰ سال پیش باز می‌گردد.

گیوه ، یکی از پاپوش‌های سنتی ایران است و به علت راحتی و جلوگیری از عرق کردن پا برای منطق کویری بسیار مناسب است. گیوه بافی یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی یزد است که در گذشته در تفت، مهریز، نیر، روستای هنزا، بهاباد، بغداد آباد و مهریز رواج چشمگیری داشت و در حال حاضر بیشتر در شهرستان مهریز این صنعت رواج دارد. پارچه نخی، چرم، نخ تابیده شده، کتیرا، جوهر نیل و میخ از جمله مواد اولیه تهیه گیوه است.

در بافت گیوه ابتدا تخت پارچه ای را به وسیله کهنه نمناک می‌کوبند و بعد از تابیده شدن با چرم گاو، کتیرا و نخ به یکدیگر متصل می‌کنند. گیوه با تخت پلاستیکی دوام بیشتری دارد و در گذشته بیشتر مورد استفاده قرار می‌گرفت. گیوه پارچه ای به علت ظرافت بیشتر در مراسم جشن و سرور استفاده می‌شد.

 تبریز با سابقه تاریخی خود قهرمانان و پهلوانان زیادی را در دامان خود پرورانده است و همیشه موجب سربلندی ایران در دوره های تاریخی مختلف گردیده است. این کلان شهر با موقعیت مناسب اقتصادی و صنعتی خود اهمیت بسیاری در ایران دارد. وجود کارخانه های بزرگ ماشین آلات و مواد غذایی و…در تبریز و اطراف آن حائز اهمیت است. تبریز با توجه به قدمت تاریخی دیرینه اش به شهر اولین ها معروف است. در زمان های خوارزمشاهیان، ایلخانان، چوپانیان، جلایران، قراقویونلوها، آق قویونولوها، صفویه  نیز پایتخت بوده است. اوج اقتدار تبریز به دوره ایلخانیان بر می گردد،  اما تبریز به قدری دارای تاریخ و فرهنگی غنی است که بایستی  سال ها برای شناخت آن تلاش کرد. ما در این مقاله سعی داریم شما را با گوشه ای از معروف ترین سوغاتی های تبریز آشنا کنیم.

سوغات خوراکی

لبنیات تبریز

از مهم ترین محصولات استان آذربایجان شرقی و تبریز لبنیات تولیدی این مناطق است. معروف ترین پنیر مربوط به روستای لیقوان  ( پنیر لیقوان)  زبان زد خاص و عام بوده و پایه ای ثابت بر  سر سفره های صبحانه های ایرانی ها است.

شکلات تسبیحی

شکلات تسبیحی از خوشمزه ترین خوراکی های شهر تبریز است که می تواند برای سوغاتی مورد انتخاب قرار گیرد. این شیرینی خوش طعم نظر گردشگران و مسافران زیادی را به خود جلب کرده است. شکل این شکلات ها شبیه به تسبیح بوده و مانند آن به هم متصل شده اند. مواد اصلی و لازم این سوغاتی  شیر، شکر، گلوکز، شیر خشک، بکینگ پودر، وانیل، کره و در صورت تمایل پودر کاکائو است.

نوقا 

نوقا به عنوان یک شیرینی سنتی در تبریز بسیار معروف است. این شیرینی خوشمزه  از خانواده گز ها بوده و از سفیده تخم مرغ ، شکر، گردو و وانیل تهیه می شود. خوردن این شیرینی و خرید  آن به عنوان سوغاتی به شما پیشنهاد می شود.

آجیل

آجیل استان آذربایجان شرقی  شهرتی جهانی دارد و به کشورهای دیگر نیز صادر می شود. در این رابطه سوغات مراغه نیز اشاره شد. چهار مغز مهم آجیل های تبریز و مراغه  بادام هندی، بادام ، پسته و بادام کاغذی است . اغلب اجزای آجیل ها مانند  بادام، فندق و… در آذربایجان شرقی کشت می شود. پسته در این استان کشت نمی شود.

شیرینی کنجدی

قرابیه کلوچه سنتی تبریز و سوغات محبوب این ناحیه است که قیمت آن هم ارزان نیست. مواد اصلی در تهیه قرابیه عبارت‌اند از آرد، شکر، وانیل و تخم‌مرغ و سایر موارد اضافی.

باقلوا

باقلوا نوعی شیرینی سنتی و مخصوص کشورهای آسیای میانه است که وارد کشور ما هم شده است. تبریز یکی از معروف‌ترین شهرها در زمینه تولید باقلوا به سبک ترکیه است. در تهیه باقلوا از آرد، شکر، تخم‌مرغ، هل استفاده می‌شود و این شیرینی ظاهری مربعی شکل یا لوزی شکل دارد.

چرم تبریز

خرید و فروش چرم از دیرباز در ایران رواج داشت و نخستین کارگاه چرم سازی در سال ۱۳۰۸ در تبریز ساخته شد. آوازه چرم تبریز به جهان رسید و امروزه صنایع دستی چرم تبریز در میان گردشگران داخلی و خارجی بسیار پرطرفدار است. در سفر به تبریز می‌توانید برای خودتان یا دوستان‌تان از کیف و کفش‌های چرمی تبریز بخرید.

منبت‌کاری

از دیگر صنایع دستی تبریز می‌توان به منبت‌کاری اشاره کرد. نقش‌هایی که با زحمت و ظرافت روی چوب نقش می‌بندد، چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند. منبت‌کاری یکی از هنرهای شناخته شده در دنیا است؛ چنانچه شهر آباده فارس به عنوان شهر جهانی منبت ثبت شده. آثار منبت در تبریز نیز بسیار زیبا هستند. در سفر به تبریز از صنایع دستی منبت برای خود و خانواده‌تان به یادگار ببرید.

قلم زنی

طراحی و نقش آفرینی بر روی فلزاتی مثل مس و نقره از قدمتی طولانی برخوردار است؛ قدمتی به اندازه قدمت سیت‌ها و سکاها. تبریز در قلم زنی سبک منحصر به فرد خود را دارد. ویژگی صنایع دستی قلم زنی تبریز نقش‌های ظریف و کم عمق است. اغلب قلم زنی به کمک ضربات چکش انجام می‌شود؛ اما تبریزی‌ها این کار را با فشار مچ دست انجام می‌دهند.

گلیم تبریز

علاوه بر فرش، گلیم‌ نیز یکی از صنایع دستی معروف تبریز به شمار می‌رود. گلیم‌های تبریز طرح‌های جذابی دارند. این گلیم‌ها از موی بز، پشم گوسفند و ابریشم بافته می‌شوند. مشهورترین گلیم تبریز متعلق به شاهسون است. طرح‌های هندسی بزرگ و نوارهای باریک از ویژگی‌های این گلیم‌هاست. زیباترین نوع گلیم شاهسون، در زبان محلی به ورنی شهرت دارد. ورنی بافی در میان زنان عشایر اهر و ارسباران  نیز رایج است. روش ورنی بافی روش پودچین و در واقع گلیمی یک رو است.

فرش تبریز

فرش، صنایع دستی مشهور تبریز، از شهرت جهانی برخوردار است؛ چنانچه را تبریز به عنوان «شهر جهانی فرش» می‌شناسند. قالی‌بافی رسمی دیرین در میان مردم آذربایجان شرقی بوده است. می‌گویند سنت قالی‌بافی در تبریز به قبل از دوران صفوی می‌رسد. البته این هنر در طول زمان پیشرفت‌های چشم‌گیری داشته. برخی از فرش‎های تبریز در موزه‌های معتبر جهان نگه‌داری و بسیاری از این فرش‌ها صادر می‌شوند و برخی زینت بخش بازارهای تبریز و ایران هستند. طرح‌های مستوفی، اسلیمی، ترنج‌دار، لچک‌دار، ترنج، نقش ماهی، هراتی، گلدانی و… از جمله طرح‌های بی‌نظیر قالی‌های تبریز است.

سفال و سرامیک تبریز

سفال‌گری نیز از دیرباز در تبریز رواج داشته است. از ویژگی‌های اصلی سفال تبریز استفاده از خاک مرغوب است. از این سوغاتی مرغوب تبریز برای دوستان‌تان بخرید.

اصفهان از پهناورترین استان های ایران است.  مرکز این استان نیز شهر اصفهان با دارا بودن جاذبه های گردشگری از دیدنی ترین مناطق ایران محسوب می شود. بی شک اصفهان جزو محبوب ترین شهرهای گردشگری ایران در بین مسافران و گردشگران خارجی است. خریدن سوغات نیز از لذت بخش ترین  قسمت های سفر است که باید با دقت و حوصله صورت گیرد.  خرید یک سوغات کوچک برای یادگاری دادن به عزیزانتان آن ها را در مسیر سفرتان هم قدم و همراه می کند. سوغات اصفهان نیز در برگیرنده  خوراکی های خوشمزه و لذیذ و صنایع دستی فوق العاده ای است که قصد داریم شما را با آن ها آشنا کنیم.

سوغات خوراکی 

گز

تهیه گز در این شهر قدمتی چندین ساله دارد. گز را می توان معروف ترین سوغات اصفهان نامید. در تهیه گز از انگبین استفاده می شود.  گز انگبین به  ریشه گیاهی  به اسم بته یا درخت گز گفته می گردد.  این درخت در حدود دو متر ارتفاع دارد و در مناطق  خوش و آب وهوای بختیاری و خوانسار در دامنه کوه ها رشد می کند. در انتهای تابستان محصول این درخت برداشت می شود و دانه هایی زرد و براق  مانند دانه ارزن از ساقه های این درخت بیرون می زند.  برای طبخ گز اصفهان  از ۵۰ درصد دانه های گز گیاهی ، شکر و  مغز پسته یا بادام  استفاده می گردد.  اما متاسفانه چون این نوع گز بسیار گران می شود، امروزه از  گلوکز، شکر، گلاب، سفیده تخم مرغ، انواع مختلفی از مغز ها  مانند فندق، خلال، بادام، بیدمشک برای تهیه گز استفاده می شود و جایگزین انگبین از  شیر خشک، ترنجبین، انگبین علفی یا عسل است.

انواع گز اصفهان

——————————————————–

گز لقمه ای

بعد از تهیه گز آن را با یک دستگاه مخصوص به قطعه های همسان و یک شکل برش می دهند.

——————————————————

گز آردی

گز را در ابتدا به شکل گلوله در آورده و بعد به کمک دستگاه پرس آن را به اشکال دایره و مربع و… برش می دهند. سپس این گز را در بستر آرد قرار می دهند تا سطح چسبنده  گز با آرد پوشش داده شود.

———————————————————-

گز سکه ای

تقریبا شبیه گز آردی است ولی پس از  درست شدن آن ها را به شکل های کوچک مانند سکه در می آورند.

————————————————

گز انگشت پیچ

این گز نرم ترین نوع گز است که در داخل آن مغزی وجود ندارد و با قاشق قابل مصرف است.  می توانید انواع گز را به عنوان سوغات اصفهان برای آشنایان خود خریداری کنید.

————————————————————————————————-

پولکی اصفهان

پولکی پس از گز شیرینی معروفی است.  پولکی جزو  آب نبات ها با ظاهری نازک و شفاف شبیه به پولک است.  از شیره اضافی باقی مانده از فرایند تهیه نبات در تولید پولکی استفاده می شود. پولکی در انواع مختلفی مثل  پسته ای، نارگیلی، کاکائویی، لیموعمانی، کنجدی، نعنایی، زنجبیلی و عسلی تهیه و به فروش می رسد.

نبات اصفهان

نبات از آن دسته سوغاتی است که در اکثر شهرها به فروش می رسد. از جمله معروف ترین ها شهر مقدس مشهد است .اما خب در اصفهان نیز می توان نبات را به عنوان سوغات اصفهان در انواع طعم های   آویشن، لیمویی، زیره، نعنایی، زعفرانی، دارچینی و… تهیه کرد.

 عسل 

عسل فریدون شهر از با کیفیت ترین و مرغوب ترین عسل های ایران است. عسل در این منطقه  به شکل های مختلفی مثل عسل گون زرد، عسل زول و عسل قنقال تولید می شود.

سوهان عسلی 

مواد لازم برای تهیه سوهان عسلی شامل  عسل، شکر، کره، پسته، خلال بادام، گلاب ، آب و زعفران دم کرده می شود.  سوهان اصفهان جزو خوشمزه ترین سوغات این استان محسوب می شود.

شیرینی کرکی

در تهیه و طبخ این شیرینی از آرد سفید، آرد جوانه گندم، روغن، زعفران، شکر ساییده شدع و هل استفاده می کنند. این شیرینی طعمی فوق العاده دارد و می تواند در سفرتان به عنوان بهترین سوغات اصفهان انتخاب شود.

جوز قندی

جوز قندی از شیرینی های محلی به حساب می آید  که در تهیه  آن از  میوه محلی به نام الگ استفاده می گردد. میوه را تقریبا می توان به هلو تشبیه کرد.   در ابتدا  پوست میوه کنده می شود  و به جای هسته آن مغز گردوی آسیاب شده و خاک قند می ریزند و می گذارندتا خشک شود. در سایر شهرها نیز از  میوه های دیگر  مانند انجیر، آلو، گلابی و… نیز استفاده می شود.

شیرینی برنجی

در کرمانشاه و اصفهان شیرینی برنجی به عنوان شیرینی های سنتی تهیه و تولید می شود. می توان در بسیاری از فروشگاه ها این شیرینی سنتی را به عنوان سوغات خریداری کرد. 

برشتوک

از شیرینی های سنتی و محلی  نقاط مختلفی از ایران است.  مواد لازم برای تهیه برشتوک  عبارتند از: آرد گندم یا آرد نخودچی، شکر ، روغن ، پودر قند و هل. برشتوک اغلب به شکل لوزی برش داده  می شود.

صنایع دستی

قلم زنی

قلم زنی از صنایع  معروف اصفهان است. ظروف و اشیای  مختلفی مانند  گلدان، سینی، بشقاب، قاب عکس و…  در قلم زنی ساخته می شوند. این هنر ارزشمند را می توان به عنوان سوغات اصفهان در مغازه های خیابان چهارباغ و میدان نقش جهان تهیه کرد.

کاشی سازی

در بناهای اصفهان می توان انواع کاشی های فیروزه رنگی را دید که چشم را به حیرت وا می دارند. مساجد و بناهای مختلف تاریخی نشان از این هنر قدیمی منحصر به فرد هستند. امروزه نیز  ظرف های کاشی، گلدان و اشیای  مختلفی زا نقش های متفاوتی تولید و ساخته می شوند که اغلب هم بسیار مورد پسند و صادراتی هستند. 

ملیله سازی

ملیله سازی از هنرهای رایج اصفهان محسوب می شود.  نقره سازان این استان گردن بند، گوشواره، دستبند و سنجاق   تولید کرده و به فروش می رسانند.

  قلاب دوزی و انواع دوخت های تزئینی

بانوان هنرمند اصفهانی در هنر هایی نظیر گل دوزی، قلاب دوزی، سکمه دوزی و ملیله دوزی مهارت فوق العاده ای دارند. این شاهکارهای هنری را برای کسانی که دوستشان دارید به عنوان سوغاتی، هدیه بدهید.

پارچه های قلم کار

پارچه قلم کاری شده حاصل هنر چاپی است که توسط قالب های چوبی  آماده روی  انواع پارچه در رنگ های مختلف کوبیده می گردند. از این هنر بی نظیر می توان به عنوان سوغات اصفهان برای عزیزان خود خریداری کرد.

 میناکاری

 شهر اصفهان را زادگاه میناکاری می نامند. به هنر و مهارت تزئین وسایل اغلب فلزی با مواد رنگی میناکاری گفته می شود. این هنر از محبوب ترین و دوست داشتنی ترین سوغات اصفهان در بین گردشگران است.

خاتم کاری در اصفهان

خاتم کاری از قدیمی ترین هنرهای باقی مانده از دوره صفویه در ایران است. این صنعت دستی را در شهر شیراز  نیز می توان تهیه کرد. در هنر خاتم کاری از  موادی مثل  استخوان اسب یا شتر، فلز طلا، نقره ، آلومینیوم، برنج و چوب های آبنوس ، عناب، نارنج ، فوفل و… استفاده می شود.

یکی از سوغاتی‌های خوشمزه اردبیل تخمه آفتاب‌گردان است. آفتابگردان در بسیاری از مناطق اردبیل، آذربایجان غربی و کرمانشاه رشد می‌کند. این ماده‌ی خوراکی سرشار از ویتامین‌ها و املاح ضروری برای بدن، ازجمله ویتامین E و B، آهن، پتاسیم و منیزیم بوده و می‌توانند سبب رفع گرفتگی عضلات و ورم مفاصل شود.

سرشیر و کره

سرشیر و کره یکی از مشتقات لبنی است که با حدود ۶۰ درصد چربی تهیه می‌شود. این ماده غذایی بسیار مفید و لذیذ است و بسیاری از محلی‌ها این ماده غذایی را در کنار عسل در وعده صبحانه میل می‌کنند.

حلوا

بیشتر شهرهای ایران حلوای سنتی مخصوص به خود را دارند و اردبیل هم از این قاعده مستثنا نیست. اردبیل حلواهای محلی متنوعی دارد که ازجمله آن‌ها می‌توانیم به قره حلوا، حلوای سفید، حلوای زنجبیل اشاره کنیم.حلوای سیاه یا قره حلوا یکی از خوراکی‌های قدیم اردبیل است و بیش از یک قرن است که پخت آن رایج است. برای طبخ این حلوا از جوانه گندم استفاده می‌کنند و در زمان پخت کره، گردو و کنجد هم به آن اضافه می‌کنند. علت رنگ تیره این حلوا، شیره انگوری است که در آن استفاده می‌شود.

باقلوا

یکی از شیرینی‌های خوشمزه ایرانی باقلوا است که در هر شهر بر اساس ذائقه مردم آن شهر تهیه می‌شود. باقلوای اردبیل روش تهیه خاص خود را دارد و در تهیه آن از شیر، تخم‌مرغ، گردو و پودر پسته استفاده می‌شود. برای تهیه باقلوای خوشمزه کافی است که به شیرینی فروشی‌های اردبیل سر بزنید.

شکلات رسته

شکلات رسته یکی از خوشمزه‌ترین شکلات‌های محلی اردبیل است که از کاکائو در تهیه آن استفاده می‌شود. از مواد اولیه این شکلات می‌توانیم به شیر، شکر، کره، خامه، سرشیر و مغز گردو اشاره کنیم.

شیرینی قرابیه

قرابیه یکی دیگر از شیرینی‌های خوشمزه اردبیل است که در تهیه آن از بادام، شکر و سفیده تخم‌مرغ استفاده می‌شود. در تزئین این شیرینی خوشمزه از خلال پسته و بادام استفاده می‌شود. قرابیه به دلیل بافت ترد و خوشمزه‌اش طرفداران زیادی دارد و این شیرینی یکی از شیرینی‌های محبوب مردم ترکیه هم است.

قند چوریی

قند چوریی یا نان برنجی خلخال یکی از خوشمزه‌ترین و مشهورترین سوغاتی‌های استان اردبیل است. به دلیل وجود پودر قند در دستور تهیه این شیرینی محلی به آن قند چوریی هم می‌گویند. بسیاری از خلخالی‌ها از این شیرینی در عید نوروز برای پذیرایی از میهمانان استفاده می‌کنند.

فطیر

فطیر یکی دیگر از نان‌های سنتی اردبیل است که در تهیه آن از پودر خمیرترش، آب و شکر استفاده می‌شود. داخل این نان هم از گردو، دارچین و شکر استفاده می‌شود.

بالاتماز (قطاب خلخال)

قطاب یکی از سوغاتی‌های محبوب یزد است و بسیاری از ما قطاب را با نام یزد به خاطر می‌آوریم. قطاب عسلی یا بالاباتماز قطاب مخصوص اردبیل، در منطقه خلخال است که با عسل پخته می‌شود. در تهیه این شیرینی از عسل، مغز گردو، پودر دارچین و میخک استفاده می‌شود.

صنایع دستی

گلیم‌بافی دورو

یکی از صنایع‌دستی استان اردبیل گلیم‌بافی است. قدیمی‌ترین نمونه گلیم به‌دست‌آمده ایرانی گلیمی است که از عصر اشکانیان برجای‌مانده است. بافت گلیم در هر نقطه‌ای از ایران تحت تأثیر فرهنگ آن منطقه قرار دارد و در رنگ‌آمیزی گلیم‌ها به‌وضوح تأثیر عوامل محیطی و فرهنگی را مشاهده می‌کنیم. عشایر اردبیل از گلیم‌ها به‌عنوان کیسه، خورجین، رختخواب‌پیچ، جل اسب و مصارف تزئینی استفاده می‌کنند.

جاجیم‌بافی از دیگر صنعت‌های دستی اردبیل است که به دست عشایر این استان بافته می‌شود. معمولاً از طرح‌های لوزی و رنگ‌های زیادی در تهیه جاجیم استفاده می‌شود. در گذشته برای پیچیدن رختخواب و به‌اصطلاح «جا» از این دستبافته استفاده می‌کردند، به آن «جای جمع» می‌گفته‌اند که به‌مرور زمان و برای راحتی تلفظ به آن جاجیم گفته‌اند.

تراش شیشه

تراش شیشه هنر سنتی است که در اردبیل رواج دارد، متخصصان این هنر از نقوش سنتی در تراشیدن شیشه‌ها استفاده می‌کنند.

پلاس بافی

پلاس نوعی بافته شبیه به گلیم است که از آن به‌عنوان زیرانداز، سجاده و خورجین استفاده می‌شود. بافت پلاس در بسیاری از روستاهای ایران رواج دارد و زنان عشایر اردبیل هم از این روانداز استفاده‌های زیادی می‌کنند.

اجاق قراقی

اجاق قراقی یکی از صنایع‌دستی عشایر دشت مغان است که در تهیه آن از پشم استفاده می‌شود. از این بافته در جلوی اجاق و زیر منتقل استفاده می‌شود و دلیل نام‌گذاری آن‌هم مورد استفاده‌اش است. نقوش اجاق قراقی هندسی و ذهنی بوده و از لحاظ شیوه بافت و شکل ظاهری کاملا شبیه به جاجیم است و مصرف محلی دارد. اجاق قراری‌های قدیمی نعلی شکل بوده، ولی امروزه برای راحتی آن را مستطیل شکل می‌بافند.

نمکدان بافی

نمکدان بافته‌ای است که عشایر و ایلات برای نگهداری و حمل نمک از آن استفاده می‌کنند. نمکدان در هر بخشی از ایران به نحوه‌ای خاص تهیه می‌شود. از پارچه متقالی به‌عنوان آستر نمکدان استفاده می‌کنند و از جاجیم هم به‌عنوان پوشش رویی آن.

نقاشی روی چرم

یکی از صنایع‌دستی سنتی و زیبای استان اردبیل نقاشی روی چرم است که موارد مصرف فراوانی دارد و زیبایی خاصی دارد. برای نقاشی روی چرم معمولا از چرم گوسفندی دباغی‌شده به رنگ کرم استفاده می‌کنند.

مسگری

یکی از صنایع‌دستی پررونق اردبیل که شغل بسیاری از اردبیلی‌ها است، مسگری است. مسگری از دسته هنرهای صناعی است.

استان کردستان در دامنه‌ها و دشت‌های پراکنده‌ی رشته‌کوه زاگرس میانی قرار گرفته است. این استان از شمال با استان‌های آذربایجان غربی و زنجان، از شرق با همدان و زنجان، از جنوب با استان کرمانشاه و از غرب با کشور عراق همسایه است. این استان آب‌وهوای بسیار مطبوعی دارد؛ به خصوص در فصل تابستان که میزبان گردشگران زیادی است.

سوغات خوراکی

شیرینی کنجدی

شیرینی کنجدی معروف‌ترین سوغات سنندج است. کردها شیرینی کنجدی را در دو نوع انگبین و شکری درست می‌کنند. انگبین، شهد حشره‌ایست کوچک که در اواخر تابستان و بیشتر در خوانسار و برخی از نواحی چهارمحال و بختیاری و کوهستان‌ها و دشت‌های کردستان، روی ساقه یا برگ‌های درخت گز انگبین می‌نشیند و شهد تولید می‌کند، چیزی شبیه به کار زنبور عسل. ولی این شهد هم خیلی کم پیدا می‌شود و هم قیمتش بالاست، بنابراین خیلی‌ها معتقدند آن چیزی که در گز یا شیرینی کنجدی به عنوان انگبین می‌ریزند، انگبین واقعی نیست.برای تهیه شیرینی کنجدی گز انگبین یا کنجد گزون(کردها به انگبین گزو می‌گویند) کنجد را بو می‌دهند و شهد انگبین یا عسل را اضافه می‌کنند و بعد آن را روی قطعه‌ای پهن می‌کنند و می‌بُرند. شیرینی کنجدی شکری هم به همین شکل درست می‌شود با این تفاوت که تویش به جای انگبین شکر می‌ریزند.

نان برنجی و کاک

خیلی‌ها مثل خود ما تا قبل از این فکر می‌کردیم که نان برنجی سوغات کرمانشاه یا سوغات شیراز است، اما در سنندج هم نان برنجی‌ها و کاک‌های خوشمزه‌ای می توان پیدا کرد. کاک، شیرینی‌ایست سبک که از لایه‌های خیلی نازک خمیر تشکیل شده که با ساج های مخصوص درست می‌شود و تویش آرد گندم، شکر یا آرد قند، تخم مرغ، دارچین، روغن، هل و آب می‌ریزند.

کلانه

کلانه یا به زبان کردی که‌لانه، درست است که خیلی شبیه نان است ولی برای کردها در حکم یک وعده غذایی کامل محسوب می شود. خمیر این نان از آرد گندم و با نوعی گیاه کوهی به اسم پیچک که در بهار می‌روید پر می‌شود. در بقیه فصل‌ها به جای پیچک از پیازچه یا سیر استفاده می‌شود. خمیر را روی ساج می‌پزند و با کره یا روغن حیوانی چربش می‌کنند و با دوغ یا ماست محلی می‌خورند.

بادام سوخته

بادام سوخته یکی از شیرینهایی است که به عنوان سوغات کردستان شناخته می‌شود. طرز تهیه‌ی آن به این صورت است که بادام و شکر را مخلوط می‌کنند و در ظرفی می‌ریزند و ۴ قاشق سوپ‌خوری آب در آن ریخته و ظرف را روی آتش می‌گذارند تا شکر طلائی شود، سپس بادام و شکر را روی غربال می‌ریزند تا سرد شود و سپس بادام را با دست از شکر جدا می‌کنند. مجددا شکر را در ظرفی ریخته و روی آتش می‌گذارند تا آب شده و به شکل کارامل در آید. بادام را در شکر کارامل شده ریخته و هم می‌زنند تا مخلوط شود سپس مخلوط بادام و کارامل را روی یک سینی مسی ریخته و با قاشق از هم جدا می‌کنند. در ضمن برای درست کردن این شیرینی می‌توان به جای شکر از عسل هم استفاده کرد.

برساق

برساق نوعی نان روغنی محلی کردستان است که به ویژه در شهر بیجار تهیه می‌شود. این نان محلی از ترکیب آرد، شکر، تخم مرغ، شیر و سایر مواد به دلخواه درست میشود. با این مواد خمیری تهیه کرده درون آن را با گردو شکر و دارچین پر می‌کنند و سپس آن را در روغن سرخ میکنند. البته این نان با همین نام به شکلهای گوناگون در مناطق مختلف ایران تهیه میشود.

آدامس سقز

اهالی این منطقه به خوبی سقز را میشناسند و می‌دانند که چه خواصی دارد، چون درختانی که از آن سقز تهیه می‌شود اغلب مربوط به مناطق کوهستانی استان‌‌های کردستان، کرمانشاه، ایلام و کهگیلویه و بویراحمد است. سقز در واقع صمغ، رزین یا شیره‌ی غلیظ درختی به نام بنه یا درخت پسته‌ی ‌وحشی است. معمولا از تنه‌ی این درخت در فصل پاییز به طور طبیعی یا با ایجاد شکاف، صمغی خارج می‌شود که در فارسی به آن سقز می‌گویند.

صنایع دستی

گلیم سنه، گلیم مشهور کردستان

یکی از هنرهای دستی زیبای اهالی کردستان، گلیم دستبافت است. البته این هنر با گذشت زمان رونق سابق خود را از دست داده اما همچنان گلیم سنه جایگاه خود را در میان صنایع دستی ایران حفظ کرده است.در بافت گلیم سنه از روش بافت چاک‌دار استفاده می‌شود. در روش بافت چاک‌دار گلیم‌ها دو رو بافته شده و می‌توان از هر دو روی گلیم استفاده کرد و هر دو رو دارای نقوش واضح و رسایی است که نشان دهنده‌ی توانایی و هنر زنان و مردانی است که در گذشته‌های دور با فعالیت در این عرصه نه تنها نیازهای خود را تامین می‌کردند بلکه این هنر محلی به عنوان منبع درآمد آنها بوده است.گلیم که در کردی به آن (به ر) یا (به ره) می‌گویند یکی از انواع صنایع دستی زیراندازی و پوششی است که از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند و یا دیگر چهارپایان اهلی بافته می‌شود. مرکز اصلی گلیم سنه شهر سنندج است.

نازک کاری چوب

ساخت محصولات چوبی و نازک کاری در شهر سنندج سابقه‌ای طولانی دارد. از قدیم‌الایام محصولات چوبی ساخته شده در این شهر طرفداران خاص خود را داشته است. خیابان شهدای سنندج امروزه به یکی از مراکز اصلی عرضه‌ی صنایع دستی به خصوص نازک کاری روی چوب تبدیل شده است.کردستان مهم‌ترین استان کشور از لحاظ تولید محصولات نازک‌ کاری است. هنر نازک کاری ترکیب قطعات بسیار کوچک از انواع چوب‌های پرداخت شده‌ی طبیعی است که با ظرافت خاص در کنار هم قرار می‌گیرد و موجب به وجود آمدن آثار بسیار ظریف چوبی می‌شود.از مهم‌ترین محصولاتی که با نازک کاری ساخته می‌شود می‌توان به تخته نرد، قلمدان، تخته شطرنج، قوطی سیگار، شیرینی خوری، کیف زنانه، جعبه‌ی لوازم آرایش، سینی و بشقاب اشاره کرد.

کلاش یا گیوه

گیوه دوزی که در کردستان با نام کلاش بافی نیز شناخته می‌شود، در بازارهای محلی و ملی رونق زیادی دارد و این پاپوش سنتی هماهنگی جالبی با لباس کردی دارد.گیوه یا کلاش، میان زاگرس نشینان قدمتی چندین هزار ساله دارد و بدون شک جزو اولین پاپوش‌های سنتی بشر است که انسان مبتکر دوران‌های گذشته با استفاده از مواد اولیه‌ی فراوان و ارزان قیمت طبیعی که در دسترس قرار داشتند و با به کار بستن ذوق سرشار خویش اقدام به تولید دستی آن کرده است.از مزایای این هنر دستی می‌توان به سبک و طبیعی بودن تمامی مواد آن، مقاوم بودن نسبت به کفش‌های معمولی، استفاده از الیاف سلولوزی، جذب رطوبت زیاد و در دسترس بودن مواد ساخت آن در منطقه نام برد.رویه‌ی این کفش از نخ پنبه ‌ای بافته شده و زیره‌ی آن از پارچه‌ی فشرده تشکیل شده است؛ به همین دلیل کلاش کفشی سبک، نرم، قابل انعطاف و متناسب با محیط کوهستانی است.

قالی دستباف

نام کردستان با قالی دستباف گره خورده است. قالی بافی در کردستان بسیار رایج است و مردم سختکوش این منطقه با ذوق و سلیقه‌ی خود این هنر ارزنده را زنده نگه داشته‌اند و حاصل تلاش آن‌ها قالی‌های دستبافی است که زینت‌بخش منازل است.قالی افشار، سنندج، بیجار و بوکان امروزه شهرت جهانی دارند و یکی از ارزشمندترین فرش‌های ایران محسوب می‌شوند. البته فرش کردستان این روزها رونق گذشته را ندارد اما هنوز هم رایج است. بیشتر طرح‌های بافته شده در کردستان طرح‌های شکسته هستند و به ندرت از طرح‌های دیگر استفاده می‌کنند. از میان طرح‌های بافته شده در کردستان طرح‌های ماهی درهم (هراتی)، ریزماهی نقش بته‌ای، گل وکیلی، گل میرزاعلی، گل مینا و شاخ گوزن و میناخانی را می‌توان نام برد.